Προλεγόμενα στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς

Τον 19ο αιώνα έγιναν κατά καιρούς πολλές προσπάθειες για να συμπληρωθεί η έκδοση της Συλλογής των Προλεγομένων του 1833 με νέους τόμους, που θα περιλάμβαναν τα υπόλοιπα κοραϊκά Προλεγόμενα. Ωστόσο, καμιά από αυτές τις προσπάθειες δεν ευοδώθηκε, με μοναδική ίσως εξαίρεση την έκδοση (1942) των Προλεγομένων των τεσσάρων ραψωδιών της Ιλιάδας, που έμεινε χωρίς συνέχεια. Αλλά και η επανέκδοση, τον 20ό αιώνα, διαφόρων Προλεγομένων, ή η ένταξή τους στις σελίδες των «Απάντων» του Κοραή δεν απέβλεπαν να συμπληρώσουν τη Συλλογή του 1833, εξαντλημένη άλλωστε πρό πολλού. Από το 1950 περίπου αρχίζει μια περίοδος αναβάθμισης των κοραϊκών σπουδών, και ακριβώς στο πνεύμα της αναβίωσης της κοραϊκής κληρονομιάς εντάσσεται και η πρωτοβουλία του ΜΙΕΤ να συμπληρώσει τη σειρά των Προλεγομένων. Ο τόμος αυτός περιέχει κείμενα που χρονολογούνται από το 1809 ώς το 1821 και προέρχονται και από τις τρείς εκδοτικές σειρές του Κοραή, την «Ελληνική Βιβλιοθήκη», τα «Πάρεργα» και τις ανεξάρτητες εκδόσεις αρχαίων συγγραφέων. Μέσα από αυτά τα λαμπρά τεκμήρια της φιλολογικής του ευρυμάθειας και οξύνοιας, ο Κοραής απέβλεπε να εισαγάγει τους Έλληνες δασκάλους και σπουδαστές των ελληνικών γραμμάτων στα κάθε λογής προβλήματα των κειμένων, ιστορικά, φιλολογικά, εκδοτικά, αλλά και να στρέψει το ενδιαφέρον τους από τα «καλά γραμματικά» στο περιεχόμενο, στα «πράγματα» των κειμένων. Έτσι, οι εισαγωγές αυτές δεν είναι γραμμένες με το αυστηρό ύφος μιας επιστημονικής πραγματείας, αλλά με τον επαγωγό τρόπο, την αφηγηματική τέχνη και τον παλμό ενός διδακτικού κειμένου.