|
Άπαντα 4 (4ος Τόμος)
Εις τας Πολιτείας Πλάτωνος Υπόμνημα Β΄ (συνέχεια, 1.287-2.95)
Συγγραφέας: Πρόκλος
Εκδότης: Κάκτος
[...] Στο τμήμα του Υπομνήματος που περιλαμβάνεται στον παρόντα τόμο ο σχολιασμός αρχίζει με την αναφορά στον μύθο του σπηλαίου, με τον οποίο αρχίζει το έβδομο βιβλίο της "Πολιτείας". Η αλληγορία αυτή, δηλωτική της σχέσης του ανθρώπου με τις περιοχές της πραγματικότητας, είναι ένας απώτερος συμβολισμός της μετάβασης από τον κόσμο που γίνεται αντιληπτός μέσω των αισθήσεων προς τον ανώτερο κόσμο του νοητού και των Ιδεών. Μια αλληγορία την οποία ο Πλάτων επεκτείνει και στον δημόσιο βίο της πόλης, με τον καθορισμό των πολιτικών καθηκόντων των φιλοσόφων. Στη συνέχεια η ανάλυση θα περιλάβει τον λόγο των Μουσών ("Πολιτεία" 546a κ.εξ.), με αναφορά στους υπολογισμούς του Πλάτωνα σχετικά με τον χρόνο που ευνοεί τις γεννήσεις καλών και βιώσιμων απογόνων καθώς και τις απόψεις άλλων μελετητών και σχολιαστών. Ερευνώνται εισαγωγικά οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν στην κατάλυση της άριστης πολιτείας. «Ο Πλάτων λέει», σημειώνει ο Πρόκλος, «ότι [η κατάλυση] αιτία έχει τη διχοστασία των αρχόντων στην πόλη, και όχι βέβαια των κατωτέρων τάξεων σ' αυτή· διότι η πολιτεία αποτελεί εικόνα του σύμπαντος, και οι άρχοντες μοιάζουν με τους θεούς, που είναι αίτιοι των πάντων, και οι επίκουροι με τους δαίμονες, που είναι ακόλουθοι των θεών και οι οποίοι φρουρούν απαρασάλευτη την ευταξία του κόσμου και αποτρέπουν την αναστάτωση του σύμπαντος που μπορεί να προκαλέσουν οι κατώτεροι. Η διχοστασία συνεπώς που θα προκαλούνταν μεταξύ των αρχόντων θα μπορούσε να καταστρέψει και την άριστη πολιτεία, όχι όμως και μια ενδεχόμενη διχοστασία μεταξύ των θητών, τους οποίους οι επίκουροι έχουν τη δυνατότητα να καταστείλουν, όπως ακριβώς οι δαίμονες του σύμπαντος τις επιμέρους ζωές με τις θορυβώδεις φωνές τους". [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)
