Η θεωρητική θεμελίωση της δημοκρατίας στην κλασσική Ελλάδα

Όπως δείχνει και ο τίτλος της, η ιστορική αυτή πραγματεία δεν φιλοδοξεί -ούτε άλλωστε μπορεί- να προσφέρει πρωτότυπες ιδέες στη θεωρία περί δημοκρατίας. Τη σύνθεση και δημοσίευσή της δικαιολογεί, ωστόσο, το γεγονός ότι για τον ιστορικό του ελληνικού λαού της αρχαιότητας η δημοκρατία αποτελεί ένα από τα κύρια θέματα των ερευνητικών και διδακτικών ενδιαφερόντων του. Η λειτουργία της κατά την κλασική εποχή, ιδιαίτερα στην Αθήνα, έχει βέβαια μελετηθεί αρκετά (για την ελληνιστική εποχή οι σχετικές μελέτες που υπάρχουν είναι αντίθετα πολύ λιγότερες και για την αυτοκρατορική ελάχιστες), όπως άλλωστε έχουν μελετηθεί οι κρίσεις των αρχαίων Ελλήνων διανοούμενων για το πολίτευμα αυτό, ιδιαίτερα δε στα τελευταία χρόνια, οι κρίσεις του Αριστοτέλη. Επίσης, δεν λείπουν ειδικές μελέτες για τη δημιουργία του όρου και τις σημασίες που είχε κατά περιστάσεις. Αλλά και το πρόβλημα, με ποιες αντιλήψεις υποστηριζόταν η δημοκρατία από τους οπαδούς της κατά την κλασική εποχή, έχει τεθεί προ πολλού και μελετηθεί στην ιστορική έρευνα. Εκείνο που δεν έχει γίνει, είναι, αν δεν κάνω λάθος, η μελέτη του τρόπου με τον οποίον ο Αριστοτέλης χρησιμοποιεί και κρίνει (κυρίως στο έργο του «Πολιτικά») τις αντιλήψεις αυτές - με άλλα λόγια, η εξακρίβωση της πρωτοτυπίας του και η αξιολόγηση της προσφοράς του ως θεωρητικού της δημοκρατίας. Αυτό ακριβώς το κενό προσπαθεί να κάλυψη η παρούσα μελέτη.