|
Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η Α΄ Διεθνής των Εργαζομένων συγκλονίστηκε και διασπάστηκε από την ανελέητη σύγκρουση ανάμεσα στον Μιχαήλ Μπακούνιν και τον Καρλ Μαρξ, αυτές τις εμβληματικές μορφές που ηγούνταν των δύο ανταγωνιστικών τάσεων στους κόλπους των επαναστατικών και σοσιαλιστικών κινημάτων της εποχής. Ο πρώτος εκπροσωπούσε το ελευθεριακό, αντιεξουσιαστικό, αναρχικό ρεύμα, ενώ ο δεύτερος τον εξουσιαστικό "επιστημονικό" σοσιαλισμό και τον κρατικό κομμουνισμό. Ο τραγικός 20ός αιώνας, ο αιώνας των άκρων, με τη βαρβαρότητα των ποικιλώνυμων ολοκληρωτισμών του, ήρθε να επιβεβαιώσει, με τον πιο οδυνηρό τρόπο, τις κριτικές επισημάνσεις και τις προβλέψεις του Μπακούνιν για τον κρατισμό, τον συγκεντρωτισμό, τους ιεραρχικούς μηχανισμούς, τη γραφειοκρατία, την τεχνοκρατία, καθώς και τη μετάλλαξη επαναστατικών πρωτοποριών σε νέα τάξη στυγνών καταπιεστών. Τα κείμενα αυτού του τόμου, γραμμένα από ελευθεριακούς στοχαστές, βαθείς γνώστες του έργου του Μπακούνιν αλλά και του μαρξισμού, παρουσιάζουν τις ιδέες και τη ριζοσπαστική κριτική που άσκησε στην εξουσιαστική επιστημοσύνη του Μαρξ αυτός ο παθιασμένος εραστής της ελευθερίας, όσον αφορά την πολιτική φιλοσοφία, την οικονομία και, κυρίως, την πολιτική.
